Phương pháp dạy học - Sáng kiến kinh nghiệm

Một số phương pháp dạy học truyền thống, đổi mới phương pháp dạy học và các sáng kiến kinh nghiệm dạy học

Tư liệu dạy học hóa học - Bồi dưỡng học sinh

Một số tài liệu bồi dưỡng giáo viên, bồi dưỡng học sinh giỏi, nâng kém, luyện thi đại học.

Hóa học trong thế giới diệu kỳ

Hóa học phục vụ đời sống, tìm hiểu lợi ích, các thí nghiệm vui, lịch sử tìm ra nguyên tố, các nhà hóa học, ta sẽ yêu thích môn hóa học hơn.

Thí nghiệm hóa học - mô phỏng trong hóa học

Hóa học là một môn khoa học thực nghiệm, việc học tập và nghiên cứu không thể thiếu nhưng thí nghiệm mẫu, các mô phỏng thí nghiệm, chứng minh nguyên lý, định luật trong hóa học.

Giáo trình, bài giảng phục vụ sinh viên trường đại học cao đẳng

Các tài liệu, bài giảng của các giảng viên ở các trường đại học. Các sách tham khảo bằng Tiếng Việt và Tiếng Anh đầy đủ các chuyên ngành

Chào mừng bạn ghé thăm trang

Thứ Ba, 26 tháng 6, 2012

Bài giảng Kỹ thuật hoá học hữu cơ - Đoàn Thị Thu Loan

Nguồn phát hành: Đại học Đà Nẵng, 2008

Sơ lược:

clip_image002Phần 1. Kỹ thuật sơn

Chương 1: Giới thiệu chung

Chương 2: Các thành phần của sơn

Chương 3: Sản xuất sơn

Chương 4: Các phương pháp gia công màng sơn

Phần 2. Kỹ thuật vật liệu compozit

Chương 1: Giới thiệu chung

Chương 2: Vật liệu thành phần của polymer compozit

Chương 3: Các phương pháp gia công

Phần 3. Kỹ thuật sản xuất bột và giấy

Chương 1: Mở đầu

Chương 3: Nguyên liệu sản xuất giấy

Chương 4: Sản xuất bột

Chương 5: Sản xuất giấy

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Bài giảng Hoá học hữu cơ - Phan Thanh Sơn Nam

Nguồn phát hành: Trường Đại học Bách khoa, ĐHQG Tp.HCM, 2008

Sơ lược:

clip_image002Chương 1: Đồng phân

Chương 2: Các loại hiệu ứng

Chương 3: Cơ chế phản ứng của hợp chất hữu cơ

Chương 4: Alkane

Chương 5: Alkene

Chương 6: Alkadiene

Chương 7: Alkyne

Chương 8: Hydrocarbon thơm

Chương 9: Các dẫn xuất Halogen

Chương 10: Alcohol - Phenol

Chương 11: Aldehyde - Ketone

Chương 12: Carboxylic Acid

Chương 13: Amine - Diazonium

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Hoá học Lập thể - Võ Thị Thu Hằng

Nguồn phát hành: Trường Đại học Sư phạm Tp. HCM, 2002

Sơ lược:

clip_image002Phần A: Lý thuyết

Chương 1: Khái niệm cơ bản

Chương 2: Đồng phân quang học

Chương 3: Đồng phân hình học.

Chương 4: Đồng phân cấu trạng của hợp chất không vòng.

Chương 5: Cấu trạng của hợp chất vòng no

Chương 6: Hóa lập thể của dị tố và Polymer.

Chương 7: Hóa lập thể động.

Phần B: Bài tập

Đồng phân quang học .

Đồng phân hình học

Đồng phân cấu trạng.

Phản ứng thế SN .

Phản ứng tách .

Phản ứng cộng

Tài liệu tham khảo

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Hoá học hữu cơ - Trần Văn Thắm

Nguồn phát hành: Trường Cao đẳng Công nghiệp Tuy Hoà, 2009

Sơ lược:

Chương 1: Đại cương về hoá học hữu cơ

clip_image002Chương 2: Các hiện tượng đồng phân trong hóa hữu cơ

Chương 3: Sự tác dụng tương hỗ các nguyên tử trong phân tử

Chương 4: Phản ứng hữu cơ

Chương 5: Hiđrocacbon

Chương 6: Hợp chất hữu cơ đơn chức và đa chức

Chương 7: Hợp chất hữu cơ tạp chức

Chương 8: Hợp chất dị vòng

Phần 2: Thực hành Hóa hữu cơ

Bài 1- Phân tích nguyên tố trong HCHC

Bài 2- Hiđro cacbon

Bài 3- Dẫn xuất halogen của hiđrocacbon

Bài 4- Ancol – phenol – ete

Bài 5- Anđehit – xeton

Bài 6- Axit cacboxylic và dẫn xuất

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Hoá hữu cơ - Hợp chất hữu cơ đơn chức và đa chức - Tập I - PGS. TS. Trương Thế Kỷ chủ biên

Nguồn phát hành: Bộ Y tế, 2009

Sơ lược:

clip_image002Sách dùng đạo tạo dược sĩ đại học.

Chương 1: Cấu trúc điện tử của nguyên tử carbon và sự tạo thành

Chương 2: Các hiệu ứng điện tử trong hóa hữu cơ

Chương 3: Cấu trúc phân tử hợp chất hữu cơ. Đồng phân và cấu dạng

Chương 4: Khái niệm acid-base trong hóa hữu cơ

Chương 5: Các loại phản ứng trong hóa hữu cơ và khái niệm về cơ chế phản ứng

Chương 6: Các phương pháp hóa học và vật lý xác định cấu tạo hợp chất hữu cơ

Chương 7: Alkan - Hydrocarbon no

Chương 9: Alken - Hydrocarbon etylenic

Chương 10: Alkyn - Hydrocarbon acetylenic

Chương 11: Aren - Hydrocarbon thơm

Chương 12: Hydrocarbon đa nhân thơm

Chương 13: Hệ thống liên hợp và alkadien

Chương 14: Dẫn xuất halogen

Chương 15: Hợp chất cơ kim

Chương 16: Alcol

Chương 17: Phenol

Chương 18: Ether

Chương 19: Aldehyd , Ceton và Quinon

Chương 20: Acid carboxylic

Chương 21: Các dẫn xuất của acid carboxylic

Chương 22: Amin

Chương 23: Các hợp chất khác chứa nitơ

Chương 24: Hợp chất có lưu huỳnh và phosphor

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Hợp chất màu hữu cơ Đỗ Thị Thuý Vân

clip_image002Nguồn phát hành:  Trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng, 2010

Sơ lược:

Chương 1: Lý thuyết về màu sắc
Chương 2: Chiết tách phẩm màu thiên nhiên
Chương 3: Các phẩm màu tổng hợp
Chương 4: Các phản ứng tổng hợp phẩm màu
Chương 5: Tổng hợp phẩm màu
Chương 6. Ứng dụng phẩm màu tổng hợp

 

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Thực hành hoá hữu cơ - Phạm Văn Tất - Nguyễn Quốc Tuấn

Nguồn phát hành: Trường Đại học Đà Lạt, 2009

Sơ lược:

clip_image002Lời nói đầu

Phần I. Đại cương

Phần II. Các phản ứng tổng hợp hữu cơ

Phần III. Phân tích định tính xác định nhóm chức các hợp chất hữu cơ

Chương I. Phân tích định tính nguyên tố trong hợp chất hữu cơ

Chương II. Hidro Cacbon no

..

Chương XII. Aminoacid và Protid

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Hoá học hữu cơ - Đào Hùng Cường

Nguồn phát hành: Trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng, 2010

Sơ lược:

Chương 1. Cơ sở hóa đại cương

Chương 2. Hyđrôcacbon no (ankan)

clip_image002Chương 3. Anken

Chương 4. Ankin và đien

Chương 5. Các hợp chất hyđrocacbon vòng

Chương 6. Hợp chất hyđrôcacbon thơm

Chương 7. Dẫn xuất halogen

Chương 8. Hợp chất cơ nguyên tố

Chương 9. Dẫn xuất hyđrôxi của hyđrôcacbon (Ancol và Phênol)

Chương 10. Ete

Chương 11. Anđêhyt và xêton

Chương 12. Axít cacbôxylic và dẫn xuất của nó.

Chương 13. Amin

Chương 14. Hợp chất dị vòng và các ankaloit

Chương 15. Gluxit (Hyđrat cacbon)

Chương 16. Aminôaxít và Prôtit.

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Giáo trình Hoá học hữu cơ - PGS.TS. Đinh Văn Hùng (chủ biên) - Trần Văn Chiến

clip_image002Nguồn phát hành: Trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội, 2010

Sơ lược:

Chương I. Đại cương

Chương II. Hiđrôcacbon

Chương III. Dẫn xuất của hiđrocacbon

Chương IV. Các hợp chất tự nhiên

 

 

 

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Hoá học biển - Đoàn Bộ

Nguồn phát hành: Đại học Quốc gia Hà Nội, 2010

Sơ lược:

clip_image002Lời giới thiệu

Chương 1. Thành phần hoá học nước biển

Chương 2. Các ion chính và độ muối nước biển

Chương 3. Các khí hoà tan trong nước biển

Chương 4. Hệ cacbonat của biển

Chương 5. Các hợp chất dinh dưỡng vô cơ và các nguyên tố vi lượng trong biển

Chương 6. Các chất hữu cơ trong biển

Tài liệu tham khảo chính.

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Bài tập Hóa Học Hữu Cơ – Tập 2 - volcmttl@yahoo.com.vn st

Nguồn phát hành: Internet, 2010

Sơ lược:

clip_image002Tài liệu dành cho: Học sinh chuyên Hóa, Sinh viên các trường Đại học, Giáo viên Hóa học.

Lời mở đầu

Phần 1: Axit Cacboxylic - Este

Phần 2: Aminoaxit - Amin - Protein

Phần 3: Cacbohidrat - Polyme

Phần 4: Các hợp chất dị vòng

Phần 5: Alkaloid

Tài liệu tham khảo

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Bài tập Hóa Học Hữu Cơ – Tập 1 - volcmttl@yahoo.com.vn st

Nguồn phát hành: Internet, 2010

clip_image002Sơ lược:

Phần 1: Hiệu ứng hóa học

Phần 2: Đồng phân

Phần 3: Cơ chế phản ứng

Phần 4: Alkane - Cycloalkane

Phần 5: Alkane - Alkine - Diene - Terpene

Phần 6: Hydrocarbon thơm - Dẫn xuất halogen - Hợp chất cơ kim

Phần 7: Alcohol - Phenol - Aldehyde - Cetone

Tài liệu tham khảo

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Giáo trình Thực hành Hóa hữu cơ - Khoa Hoá

Nguồn phát hành: Trường Cao đẳng Công nghiệp 4, 2011

Sơ lược:

clip_image002Hệ cao đẳng và trung cấp.

Bài 1: Hydro carbon và dẫn xuất Halogen .

Bài 2: Ancol và Phenol .

Bài 3: Aldehyd - Ceton - acid Carboxylic

Bài 4: Amin, protid - chất béo, xà phòng

Bài 5: Phản ứng ester hóa.

Bài 6: Điều chế acid Sulfanilic .

Bài 7: Điều chế phẩm màu ß-Naphtol orange và Metyl orange.

Bài 8: Điều chế Benzalaceton

Bài 9: Điều chế acid Cinnamic .

Bài 10: Điều chế 2 – Naphtyl Metyl ester .

Bài 11: Trích ly tinh dầu .

Bài 12: Chiết cafein từ lá trà.

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Organic Chemistry - Dr Nam T. S. Phan

Nguồn phát hành: Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM, 2010

Sơ lược:

Hoá tổng hợp.

clip_image002• Isomerism

• Electronic & steric effects

• Common reaction mechanisms

• Alkanes

• Alkenes

• Alkadienes

• Alkynes

• Aromatic hydrocarbons

• Alkyl halides

• Alcohols & phenols

• Aldehydes & ketones

• Carboxylic acids

• Amines & diazoniums

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Thực hành Hoá hữu cơ - Ng. Lê Tuấn - Hg. Nữ Thuỳ Liên - Ng. Thị Việt Nga

Nguồn phát hành: Trường Đại học Quy Nhơn, 2009

Sơ lược:

clip_image002Lời nói đầu

Phần I - ĐẠI CƯƠNG

Chương 1 Những quy tắc làm việc trong Phòng thí nghiệm Hóa hữu cơ

Chương 2 Những ky năng thí nghiệm cần thiết

Chương 3 Phương Pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ

Chương 4 Phương Pháp xác định các hằng số vật lý của các hợp chất hữu cơ

Phần II A. THÍ NGHIỆM LƯỢNG NHỎ

Chương 1 Phân tích định tính các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ

Chương 2 Hyđrocacbon no, không no, thơm

Chương 3 Dẫn xuất halogen của hiđrocacbon

Chương 4 Ancol, Phenol, ete

Chương 5 Anđehit, xeton

Chương 6 Axit cacboxylic và dẫn xuất của nó

Chương 7 Amin

Chương 8 Hợp chất dị vòng

Chương 9 Hiđroxiaxit và xetoaxit

Chương 10 Gluxit

Chương 11 Aminoaxit và Protein

Chương 12 Polime tổng hợp

Phần II B. THÍ NGHIỆM LƯỢNG LỚN

Chương 1 Phản ứng thê hiđroxi bằng halogen - Tổng hợp etyl bromua

Chương 2 Phản ứng sunfo hóa hiđrocacbon thơm - Tong hợp natri benzensunfonat

Chương 3 Phản ứng este hóa – Tong hợp este etyl ax/etat

Chương 4 Phản ứng thủy Phân este – Tong hợp xà Phòng

Chương 5 Phản ứng oxi hóa hiđrocacbon thơm – Tổng hợp axit benzoic

Chương 6 Phản ứng ghép azo – Tong hợp β-naphtol da cam

Tài liệu tham khảo

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Giáo trình Tổng hợp hữu cơ – hóa dầu - ThS. Trần Thị Hồng

Nguồn phát hành: Trường Đại học Công nghiệp Tp.HCM, 2006

Sơ lược:

clip_image002Chương 1: Nguồn nguyên liệu

Chương 2: Các quá trình cơ bản của tổng hợp hữu cơ

Chương 3: Tổng hợp từ axetylen

Chương 4: Tổng hợp từ metan và các parafin khác

Chương 5: Tổng hợp từ etylen

Chương 6: Tổng hợp từ propylen và buten

Chương 7: Tổng hợp từ benzen, toluen, xylen (btx)

Chương 8: Tổng hợp chất tẩy rửa

Chương 9: Tổng hợp thuốc trừ sâu

Tài liệu tham khảo

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Bài giảng Hoá hữu cơ - Phan Thị Diệu Huyền

clip_image002Nguồn phát hành: Trường Đại học Nông Lâm Huế, 2009

Sơ lược:

Chương I. Một số nội dung cơ bản của lý thuyết hóa hữu cơ

Chương II. Hydrocacbon

Chương III. Dẫn xuất halogen - ancol - phenol

Chương IV. Hợp chất cacbonyl - gluxit

Chương V. Axit cacboxylic - dẫn xuất của axit

Tài liệu tham khảo

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI VỀ

Thứ Hai, 25 tháng 6, 2012

Hóa học vô cơ 2 Ngô Thị Mỹ Bình

Nguồn phát hành: Trường Đại học Đà Nẵng

Sơ lược:

clip_image002Chương 1. Lịch sử của các nguyên tố hóa học

Chương 2. Phân loại tổng quát các chất vô cơ

Chương 3. Phức chất

Chương 4. Hidro – nước

Chương 5. Các nguyên tố và các chất nhóm VII

Chương 6. Các nguyên tố và các chất nhóm VI

Chương 7. Các nguyên tố và các chất nhóm V

Chương 8. Các nguyên tố và các chất nhóm IV

Chương 9. Các nguyên tố và các chất nhóm III

Chương 10. Các nguyên tố và các chất nhóm II

Chương 11. Các nguyên tố và các chất nhóm I

Chương 12. Các nguyên tố và các chất nhóm XII

 

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI FILE

Bài giảng Hóa học vô cơ - Đặng Kim Triết

Nguồn phát hành: Trường Đại học Công nghiệp Tp.HCM, 2008

clip_image002Sơ lược:

Chương 1: Một số kiến thức mở đầu

Chương 2: Hidro và những nguyên tố nhóm I

Chương 3: Nhóm II trong bảng hệ thống tuần hoàn

Chương 4: Nhóm III trong bảng hệ thống tuần hoàn

Chương 5: Nhóm IV trong bảng hệ thống tuần hoàn

Chương 6: Nhóm V trong bảng hệ thống tuần hoàn

Chương 7: Nhóm VI trong bảng hệ thống tuần hoàn

Chương 8: Nhóm VII trong bảng hệ thống tuần hoàn

Chương 9: Nhóm VIII trong bảng hệ thống tuần hoàn

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI FILE

Hoá kỹ thuật - TS. Đặng Kim Triết

Nguồn phát hành: Trường Đại học Công nghiệp Tp.HCM, 2009

clip_image002Sơ lược:

Chương 1: Khái niệm về công nghệ hóa học

Chương 2: Nguyên liệu, nước và năng lượng trong công nghiệp hóa chất

Chương 3: Xúc tác trong công nghệ hóa học

Chương 4: Kỹ thuật sản xuất một số hợp chất vô cơ cơ bản

Chương 5: Kỹ thuật điện hóa sản xuất xút-clo

Chương 6: Công nghệ sản xuất phân bón hóa học

Chương 7: Kỹ thuật sản xuất một số hợp chất silicat

Chương 8: Kỹ thuật sản xuất một số kim lọai

Chương 9: Kỹ thuật sản xuất và chế biến nhiên liệu

Chương 10: Kỹ thuật tổng hợp một số hợp chất hữu cơ

Chương 11: Kỹ thuật tổng hợp một số hợp chất cao phân tử

Chương 12: Kỹ thuật tổng hợp một số hợp chất hóa dược

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI FILE

Hoá học vô cơ - Tập 2 - PGS. Nguyễn Đức Vận

clip_image002Nguồn phát hành: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, 2011

Sơ lược: Các kim loại điển hình. Dùng cho sinh viên các trường đại học, cao đẳng và giáo viên trung học chuyên ngành Hóa.

Lời nói đầu

Chương 1. Đại cương về kim loại

Chương 2. Các nguyên tố nhóm IA (kim loại kiềm)

Chương 3. Các nguyên tố nhóm IIA (kim loại kiềm thổ)

Chương 4. Các nguyên tố nhóm IIIA (nhôm - gali - inđi - tali)

Chương 5. Các nguyên tố nhóm IVA (gecmani - thiếc - chì)

Chương 6. Đại cương về nguyên tố chuyển tiếp

Chương 7. Các nguyên tố nhóm IB ( đồng - bạc - vàng )

Chương 8. Các nguyên tố nhóm IIB (kẽm - cađimi thủy ngân)

Chương 9. Các nguyên tố nhóm VIB (crom - molipđen - vonfram)

Chương 10. Các nguyên tố nhóm VII B (mangan - tecnexi - reni)

Chương 11. Các nguyên tố nhóm VIII B (sắt - coban - niken và họ platin)

Tài liệu tham khảo

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI FILE

Giáo trình Kỹ thuật hoá vô cơ - Th.S Lê Ngọc Trung

Nguồn phát hành:  Trường Đại học Bách khoa, Đại học Đà Nẵng, 2010
Sơ lược:
image Chương I. Những định luật cơ bản của công nghệ hoá học
Chương II. Nguyên liệu, nước và năng lượng trong công nghệ hoá học
Chương III. Công nghệ tổng hợp amoniac
Chương IV. Công nghệ sản xuất axit sunfuaric
Chương V. Công nghệ sản xuất axit nitric
Chương VI. Công nghệ sản xuất phân khoáng
Phần 2: Công nghệ điện hoá
Chương VII. Công nghệ sản xuất xút - clor & axit clohydric
Chương VIII. Công nghệ sản xuất accu chì axit

BẤM ĐÂY ĐỂ TẢI FILE

Inorganic Chemistry - A. P. Cox

Nguồn phát hành: Internet, 2010
image Sơ lược:
Hoá học vô cơ. Tài liệu cung cấp kiến thức về Hoá vô cơ như; cấu trúc nguyên tử, liên kết trong phân tử, trong chất rắn, tính chất hoá học của dung dịch, phi kim, kim loại, môi trường, các khía cạnh sinh học và công nghiệp..
Section A. Atomic structure
Section B. Introduction to inorganic substances
Section C. Structure and bonding in molecules
..
Section J. Environmental, biological and industrial aspects
BẤM VÀO ĐÂY ĐỂ TẢI FILE

Thực hành Hoá vô cơ - Lê Thị Hải – Hồ Bích Ngọc

Nguồn phát hành:  Trường Đại học Đà Lạt, 2009
Sơ lược:
Mở đầu
Yêu cầu đối với sinh viên
image Bài 1: Oxy - ozon
Bài 2: Hydro. nước oxygen
Bài 3: Kim loại kiềm
Bài 4: Kim loại kiềm thổ
Bài 5: Bo
Bài 6: Nhôm
Bài 7: Carbon
Bài 8: Silic
Bài 9: Nitơ
Bài 10: Nitơ (tiếp theo) và Phospho
Bài 11: Phospho và các hợp chất
Bài 12: Lưu huỳnh và các hợp chất Sulphua
Bài 13: Các hợp chất ở mức Oxy hóa dương của  lưu huỳnh
Bài 14: Halogen và hợp chất Halogenua
Bài 15: Các hợp chất có Oxy của Clo
Bài 17: Các nguyên tố phân nhóm IIB  & các hợp chất
Bài 18: Crom và các hợp chất
Bài 19: Mangan và các hợp chất
Bài 20: Fe - Co – Ni

1

Hoá vô cơ B - Hồ Bích Ngọc

Nguồn phát hành:  Trường Đại học Đà Lạt, 2009
image Sơ lược:
Chương I: Định luật tuần hoàn và hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hoá học
Chương II: Kim loại kiềm
Chương III: Kim loại kiềm thổ
Chương IV: Các nguyên tố phân nhóm IIIA
Chương V: Các nguyên tố phân nhóm IVA
Chương VI: Các nguyên tố phân nhóm VA
Chương VII: Các nguyên tố phân nhóm VIA
Chương VIII: Các nguyên tố phân nhóm VIIA
Chương IX: Đại cương về nguyên tố chuyển tiếp

DOWNLOAD

Chủ Nhật, 24 tháng 6, 2012

Ngộ độc chì từ đồ chơi, “thuốc cam”, ly uống nước

 

 

Giữa năm 2011, Chi cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng thuộc Sở KH&CN Lâm Đồng cho biết, các mẫu ly thủy tinh có nguồn gốc từ Trung Quốc mà đơn vị này kiểm tra đều có hàm lượng chì cao gấp hàng ngàn lần so với quy định cho phép. Còn ở TP.HCM, Chi cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng TP cho biết đã phát hiện trong sơn phủ đồ chơi cờ tướng của trẻ em chứa hàm lượng chì đến 835 mg/kg, trong khi giới hạn lớn nhất cho phép đối với độc chất này là 90 mg/kg (vượt ngưỡng đến hơn 9 lần). Ngày 4/11/2011, Bệnh viện nhi Trung ương cho biết có 4 trẻ dưới 1 tuổi bị ngộ độc nặng suýt nguy đến tính mạng do cha mẹ dùng thuốc đông y bôi ngoài da gọi là “thuốc cam” bôi chữa các nốt nhiệt hoặc vết viêm ở miệng của trẻ. Mới đây, Bộ y tế ra thông báo báo động ngộ độc chì do trẻ được cho dùng “thuốc cam” đang lan rộng.

Các thông tin vừa kể cho thấy ngộ độc chì do tiếp xúc với sản phẩm có dư lượng chì quá cao là mối nguy đang rình rập người dân chúng ta, đặc biệt gây ngộ độc cho trẻ là đối tượng rất dễ bị nhiễm độc chì.

Chì là một kim loại mềm màu xám, ký hiệu hóa học là Pb. Đặc biệt, chì tạo nhiều hợp chất có màu sắc khác nhau (như muối chì cromat có màu vàng rất đẹp) nên thường được dùng trong pha sơn, kỹ nghệ thủy tinh, làm chất màu cho đồ gốm... Chính được dùng đa dạng như vậy nên nếu không có biện pháp xử lý an toàn thì chì có thể gây ngộ độc. Từ lâu trong ngành dược đã xảy ra tai biến ngộ độc chì do bào chế dịch truyền natri clorid đẳng trương (thường gọi là nước biển, dùng truyền dịch trong bệnh viện) đựng trong chai thủy tinh có pha chì (chì thôi ra làm hại người bệnh). Trong công tác kiểm nghiệm dược phẩm có việc bắt buộc là thuốc đưa ra sử dụng phải tuyệt đối không được chứa kim loại nặng (chì và thủy ngân là điển hình).

Từ lâu, cũng đã xảy ra ngộ độc do trẻ em ngậm đồ chơi có pha chì. Đặc biệt, ngộ độc chì kinh niên (còn gọi ngộ độc trường diễn) có thể xảy ra do: ăn các thực phẩm đóng hộp hàn bằng thiếc lẫn chì; uống nước dẫn qua đường ống pha chì; hít phải bụi chì và các hợp chất của nó trong các nhà máy sản xuất sơn, làm bình ắc quy, ở ta đã xảy ra khá nhiều vụ ngộ độc này, trong đó có trẻ bị ngộ độc do sống cạnh nơi sản xuất bình ắc quy, mạ kim loại, khai thác chì và đúc chữ in bằng chì; nhân viên tiếp xúc với xăng dầu chứa Pb (C2H5)4 (được xem là chì hữu cơ). Nên lưu ý, chỉ cần hít thở không khí có nồng độ 5 m/lít chì hữu cơ đã có thể tử vong.

Người ta ghi nhận, lượng dư trên 200 mcg chì/ngày trong môi trường tiếp xúc gây nguy hiểm cho hoạt động sống của con người. Còn nếu lượng dư khoảng 1 mg/ngày có thể gây ngộ độc chì trường diễn và nguy hiểm nhất chính là ngộ độc chì trường diễn.

Về độc tính, các muối chì đều rất độc và độc tính của nó rất phức tạp. Khi vào cơ thể, chì tích lũy trong các mô nhiều mỡ như não, gan, hoặc mô nhiều sừng như da, lông, tóc, móng. Chì có tác dụng gây hại lên các hệ thống men cơ bản, nhất là men hemosynthetase trong quá trình vận chuyển tổng hợp heme là chất tạo ra hemoglobin (tức huyết sắc tố tạo màu đỏ hồng cầu có nhiệm vụ cực kỳ quan trọng trong hô hấp). Nếu chì hiện diện trong máu trên 0,3 ppm sẽ ngăn cản quá trình oxy hóa glucose tạo ra năng lượng duy trì sự sống, nhưng nếu hàm lượng chì/máu trên 0,8 ppm sẽ gây thiếu máu do thiếu hụt hemoglobin theo cơ chế vừa kể. Thiếu máu có thể xem là dấu hiệu đầu tiên trong nhiễm độc chì.

Triệu chứng ngộ độc cấp chì

Khi uống phải muối chì sẽ xuất hiện một số dấu hiệu ngộ độc cấp như rát miệng, nôn, đau bụng, đi tiêu phân đen sau đó táo bón, có thể bị vô niệu do thận bị tổn thương, tăng urê huyết…

Trường hợp ngộ độc chì trường diễn: xuất hiện vành đen ở nướu miệng rất sớm, người có thể có dấu hiệu thần kinh như thay đổi tính tình, dễ cáu gắt, nhức đầu, hoang tưởng ảo giác. Để chẩn đoán ngộ độc chì trường diễn cần chú ý lượng chì có tự nhiên trong cơ thể: mức trung bình của chì trong máu 0,06 mg/100 ml, trong nước tiểu 24 giờ: 0,08 mg. Nếu hàm lượng chì có trong máu hoặc nước tiểu quá cao có nghĩa đã ngộ độc chì.

Điều trị ngộ độc cấp

Rửa dạ dày bằng dung dịch natri hoặc magnesium sulfat. Cho uống thuốc chống độc kim loại nặng. Có thể tiêm truyền tĩnh mạch dung dịch natri clorid đẳng trương có chứa Ca EDTA (là chất giải độc chì).

Để tránh nhiễm độc chì cần phải chú ý cải thiện điều kiện làm việc, giảm thiểu lượng bụi chì và hợp chất của nó xâm nhập vào cơ thể, kiểm tra sức khỏe định kỳ cho công nhân tiếp xúc với chì 6 tháng 1 lần. Đặc biệt, các cơ quan quản lý chức năng cần thường xuyên kiểm tra dụng cụ đồ dùng sinh hoạt (như cốc thủy tinh, đồ nhựa chén bát, đồ chơi trẻ em… in hình màu mè sặc sỡ) đang lưu hành xem có đạt tiêu chuẩn, không được chứa chì quá giới hạn cho phép.

Riêng đối với trẻ em, các bậc cha mẹ cần nâng cao ý thức bảo vệ trẻ bị nhiễm độc chất từ việc lựa chọn đồ chơi cho trẻ. Tốt nhất không chọn đồ chơi sơn phủ màu sắc sặc sỡ, lòe loẹt. Cần có sự nghi ngờ đồ chơi cho trẻ càng có nhiều màu sắc “bắt mắt” càng có nguy cơ chứa chất phủ là độc chất của chì. Trẻ chơi đồ chơi bị nghi ngờ ấy chỉ có hại.

Riêng thuốc đông y cũng có những độc chất như trong thuốc tây y; vì vậy, phải thật cẩn trọng khi sử dụng, không nên nghe lời truyền miệng, đồn đại về một toa thuốc, vị thuốc nào đó rồi tự tiện, sử dụng lâu dài - trong khi chưa biết trong toa ấy có chứa độc chất hay không. Cũng đừng quá tin vào cái nhãn hiệu “gia truyền” mà giao phó sức khỏe cho những người không được đào tạo chuyên môn, hay hành nghề y học cổ truyền không theo sự quản lý của ngành y tế.

PGS.TS. Nguyễn Hữu Đức (Đại học y dược TP.HCM)